روکش دندان چیست ؟
روکش یا به عبارت دیگر پروتز دندان ثابت ، که به انگلیسی dental crown نامیده میشود، یک کلاهک فلزی یا سرامیکی و یا ترکیبی از هر دوی آنهاست که بر روی دندانهای با تخریب گسترده گذاشته میشود ،تا علاوه بر حفاظت از آنها در برابر شکستن، عملکرد و زیبایی دندان نیز مجددا به آن باز گردانده شود.
انواع روكش دندان
١)روکشهای تمام فلزی ( all metal)
همانطور که از نام آن بر می آید تمام بخش پوشش دهنده دندان از فلز ساخته شده که بسته به نوع فلزات موجود در آلیاژ آن میتواند فلز سفید یا زرد باشد. عیب آن ظاهر نازیبای آن است.كه امروزه كمتر استفاده ميشود. آنچه که در انواع روکش دندان به عنوان گلد استاندارد محسوب میشود همین نوع روکش است. ۶۰℅ این آلیاژها شامل فلزات قیمتی ( طلا، پلاتینیوم، وگاهی پالادیوم ) است که بالغ بر ۴۰℅ آن طلاست. این همان چیزیست که در اصطلاح عموم جامعه « دندان طلا» نامیده میشود.
٢)روکش هاى سرامیکی
همانطور که از نام آن بر می آید ،در ساخت روکشهای سرامیکى از نوعی سراميك (چینی) مانند پرسلن استفاده شده است.
انواع روکشهای سرامیکی :
٢-١-روکشهای (PFMترکیب سرامیک و فلز)
روکشهای ترکیب سرامیک و فلزآنچه که امروزه به عنوان روکش به صورت غالب در مطبهای دندانپزشکی استفاده میشود همین نوع روکش است.در واقع بخش فلزی دور تا دور دندان را پوشش میدهد و به عنوان بخش هسته ای استحکام روکش را سبب میشود و پرسلن یا چینی روی آن ،زیبایی روکش را منجر میشود. در واقع ترکیبی از زیبایی و استحکام.
٢-٢-روکشهای زیرکونیا ( zirconium crowns)
روکش زیرکونیوم یکی از انواع روکشهای تمام سرامیک است که به کمک فریمهای زیرکونیومی تقویت شده است .از لحاظ ساختاری مشابه pfm است با این تفاوت که به جای استفاده از فلز در مرکزروکشهای زیرکونیا روکش از زیرکونیوم استفاده میشود که رنگ آن سفید است ولی استحکام آن به اندازه و یا حتی بیشتر از آلیاژهای فلزی است.
٢-٣ - روكش هاى IPS
با پیشرفت تکنولوژی مواد دندانی، به جای فریم فلزی یک کور یا هسته مرکزی از جنس سرامیک تقویت شده قرار می دهند که کدورت فریم فلزی را ندارد و در عین حال توانایی حمایت از لایه شکننده بیرونی را داراست. روکش های IPS Empress و In-Ceram نمونه هایی از این نوع روکش هستند. روكش هاى E-Max ؛اخيرا روكش هاى IPS impress2 يا Emax ساخته مى شود كه زيبايى فوق العاده اى دارد كه براى دندانهاى جلويى بسيار عالى است و نماى دندان طبيعى دارد.
انتخاب روکش مناسب برای تامین زیبایی و ماندگاری دندان اسیب دیده ضروری است
بهترین نوع روکش دندان کدام است ؟
بهترین نوع روکشها، روکشهای تمام فلزی با فلزات قیمتی و به عبارتی روکشهای تمام طلا میباشند که زیبایی را تامین نمیکنند. بعد از آنها روکش دندان زیرکونیا در سطح بسیار بالایی از کیفیت و استحكام میباشد.روكش هاى E-Max بهترين انتخاب براى دندانهاى جلويى مى باشد.
چه زمانی نیاز به روکش کردن دندان هست ؟
١-دندانهاى روت كانال شده ٢- بد رنگی های دندانی ٣-به دلايل زيبايى ٤- گاهى جهت مرتب كردن
پست و کور دندان (post & core ) چیست ؟
در مواقعی که دندان عصب کشی ( روت کانال ) شده و بیش از ۵۰℅ از بافت تاج دندان از بین رفته ،معمولا برای باز سازی تاج دندان یک قالب از ریشه دندان گرفته میشود و برای لابراتوار ارسال میگردد . جلسه دوم مراجعه بیمار یک تاج فلزی ریختگی که توسط لابراتور دندانسازی ساخته شده ، روی دندان بیمار چسبانده شده و سپس از آن برای تهیه روکش قالبگیری میشود.
در صورت تخریب شدید دندان نیاز به زیر سازی (ساختن پست و کور) قبل از روکش وجود دارد.